Матэрыял па тэме "Тэкст. Сказ. Аднародныя члены сказа"

I узровень (1 — 2 6.)

Выпішыце сказы з аднароднымі членамі. Падкрэс-ліце іх.

а) Вучні дапамагаюць дарослым убіраць ураджай.

б) Вучні дапамагаюць дарослым убіраць буракі, мор-
кву, капусту.

в) Руплівыя пчолы збіраюць мёд.

г) Руплівыя і працавітыя пчолы збіраюць мёд.

д) Сонца свеціць, але не грэе.

II  узровень (3 — 4 6.)

Дапоўніце сказы аднароднымі членамі і запішыце іх.

а) Вясной прыляцелі гракі, ........

б) У рэках Бел ару сі водзяцца шчупакі,     ... .

в) У лесе я назбіраў поўны кошык баравікоў,     ... .

III         узровень (5 — 6 6.)

Спішыце сказы, расстаўляючы знакі прыпынку. Пад-крэсліце аднародныя члены.

Асіны бярозы гнуцца пад парывамі ветру сосны елкі грозна шумяць у лесе моцна вецер завывае свішча.

IV узровень (7 — 8 6.)

Спішыце, ставячы, дзе трэба, коскі. Абазначце зверху часціны мовы.

Дзень быў цёплы але ветраны. Лес гамоніць і спявае. Таполі і ліпы і клёны ў парку шумяць маладым.

V узровень (9 — 10 б.)

Расстаўце ў схемах сказаў знакі прыпынку. Складзіце і запішыце 2 сказы па схемах (на выбар).

а)_____ _{= = =}.

б).------ . _____  ------ — а-------- .

в)_____ ₌₌₌ але ==== і ₌₌₌.

г)______ —_— і________ і ______  і________

Варыянт 2

I узровенъ (1 —26.)

Выпішыце сказы з аднароднымі дзейнікамі.

а) Па вуліцах, па плошчах, па дварах бягуць вясёлыя
ручаі.

б) У парку растуць бярозы, ліпы і клёны.

в) Самалёт загудзеў, задрыжаў і рушыў з месца.

г) На палях каласіцца жыта, пшаніца, ячмень.

II  у вровень (3 — 4 6.)

Закончыце сказы, дапісваючы замест кропак аднарод-ныя члены.

а) Калгас пасеяў ..., ..., ... .

б) Самалёт ляцеў над ..., ..., ... .

в) На стале ляжалі свежыя     ... .

Словы для даведак: газеты, часопісы; палямі, лу-гаміу лясамі; ячмень, пшаніцу, гарох.

III  узровень (5 — 6 6.)

Пры спісванні стаўце, дзе трэба, коскі. Складзіце схемы гэтых сказаў.

а) Закапаліся ў мох яшчаркі змеі.

б) Схаваліся ў глыбіню вадаёмаў шчупакі карасі акуні
плоткі.

в) Пуста стала і ў полі і на лузе і ў лесе.

IV узровенъ (7 — 8 6.)

Запішыце злучнікі, якімі могуць злучацца аднародныя члены сказа.

Складзіце сказ з аднароднымі членамі, выкарыстоўва-ючы адзін са злучнікаў. Разбярыце сказ па членах сказа.

Vузровенъ (9 — 10 б.)

Адкажыце на пытанні. Адказы запішыце. Складзіце схему апошняга сказа.

а)       Якіх беларускіх пісьменнікаў вы ведаеце?

б)       Якія дрэвы растуць у беларускіх лясах?

в)       Якія ягады растуць у лесе?

Варыянт 1

1.       Выпішыце сказы з аднароднымі членамі. Падкрэcліце іх.

а)       Вучні дапамагаюць дарослым убіраць ураджай.

б)       Вучні дапамагаюць дарослым убіраць буракі, моркву, капусту.

в)       Руплівыя пчолы збіраюць мёд.

г)       Руплівыя і працавітыя пчолы збіраюць мёд.

д)       Сонца свеціць, але не грэе.

2. Дапоўніце сказы аднароднымі членамі і запішыце іх.

Вясной прыляцелі гракі, ........

3. Спішыце сказы, расстаўляючы знакі прыпынку.

Падкрэсліце аднародныя члены.

Асіны бярозы гнуцца пад парывамі

ветру сосны елкі грозна шумяць у лесе моцна

 вецер завывае свішча.

4. Спішыце, ставячы, дзе трэба, коскі.

Абазначце  ў першым сказе зверху часціны мовы.

Дзень быў цёплы але ветраны. Лес гамоніць

 і спявае. Таполі і ліпы і клёны ў парку

шумяць маладым.

1.       Выпішыце сказы з аднароднымі членамі. Падкрэcліце іх.

а)       Вучні дапамагаюць дарослым убіраць ураджай.

б)       Вучні дапамагаюць дарослым убіраць буракі, моркву, капусту.

в)       Руплівыя пчолы збіраюць мёд.

г)       Руплівыя і працавітыя пчолы збіраюць мёд.

д)       Сонца свеціць, але не грэе.

2. Дапоўніце сказы аднароднымі членамі і запішыце іх.

Вясной прыляцелі гракі, ........

3. Спішыце сказы, расстаўляючы знакі прыпынку.

Падкрэсліце аднародныя члены.

Асіны бярозы гнуцца пад парывамі

ветру сосны елкі грозна шумяць у лесе моцна

 вецер завывае свішча.

4. Спішыце, ставячы, дзе трэба, коскі.

Абазначце  ў першым сказе зверху часціны мовы.

Дзень быў цёплы але ветраны. Лес гамоніць

 і спявае. Таполі і ліпы і клёны ў парку

шумяць маладым.

тэсты

Варыянт 1

1.       Як могуць быць звязаны паміж сабой аднародныя
члены сказа? Правільныя адказы адзначце кружком:

а)       інтанацыяй і злучнікамі;

б)       толькі інтанацыяй;

в)       інтанацыяй і прыназоўнікамі.

2.       Адзначце кружком сказы, у якіх ёсць аднародныя
члены.

а)       У зялёнай траве растуць розныя кветкі.

б)       Снег услаў зямлю і дахі дамоў бялюткім абрусам.

в)       Пайшоў драбнюткі, але спорны дождж.

г)       Хутка да кармушкі зляцеліся птушкі.

3.       Якія члены сказа з'яўляюцца аднароднымі? Адзнач-
це кружком правільны адказ.

Зноў заспявала, заиграла, загаманіла вясна. (П. Броўка.)

а)       Дзейнікі;

б)       выказнікі;

в)       даданыя члены.

4.       Адзначце кружком сказы, у якіх знакі прыпынку па-
стаўлены правільна.

а)       Гулі чмялі і пчолы на сініх чабарах.

б)       Узняўся моцны вецер, але хмары не разагнаў.

в)       Зазелянелі, і палі, і лугі, і лясы.

5.       Адзначце кружком сказы, у якіх паміж ад народ нымі
членамі неабходна паставіць коскі.

а)       Раніца была пахмурная (?) але бязветраная.

б)       Шануй (?) і паважай працу кожнага чалавека.

в)       Я думаю аб міры (?) аб шчасці (?) і спакоі на зямлі.
(С. Грахоўскі.)

6.       Адзначце кружком сказы, у якіх галоўныя члены
падкрэслены правільна.

а)       Машыніст вядзе поезд.

б)       Ясь вывучыў урокі.

в)       На нашых палях расце бульба, пшаніца, кукуруза, лён.

7.       Адзначце кружком складаныя сказы.

а)       Прыйшла з вятрамі восень, шуміць высокі лес.

б)       Наліліся сокам спелыя брусніцы. (С. Грахоўскі.)

в)       Адкрасавала жыта, і пачаў налівацца колас.

г)       Кіпіць работа ў полі.

8.       Колькі ў тэксце сказаў з аднароднымі членамі? Пра-
вильны адказ адзначце кружком.

У садку растуць адуванчыкі. Ноччу яны адпачываюць, сціскаюцца ў тугія пупышкі. Раніцай кветкі запальваюць свае яркія, жоўтыя сонейкі. (Р. Ігнаценка.)

а)1; 6)2; в)3.

Варыянт 2

1.       Якія з гэтых прымет адносяцца да аднародных чле-
наў сказа? Правільны адказ адзначце знакам "+":

а)       адказваюць на адно і тое ж пытанне;

б)       могуць быць толькі галоўнымі членамі сказа;

в)       могуць быць як галоўнымі, так і даданымі членамі
сказа;

г)       у сказе звязаны з адным і тым жа словам.

2.       Адзначце знакам сказы, у якіх ёсць аднародныя
члены.

а)       Лес гамоніць і спявае.

б)       Каля лесу працякала рака.

в)       Па берагах рэк растуць вольхі, вербы, бузіна.

г)       У лесе звінелі, пераліваліся птушыныя галасы.

3.       Якія члены сказа з'яўляюцца ад народ нымі? Пра-
вільны адказ адзначце знакам "+".

Сонца ў небе ясна ззяе, шчодра лье свае цяпло. (А Вольскі.)

а)       Дзейнікі;

б)       выказнікі;

в)       даданыя члены.

4.       Адзначце знакам "+" сказы, у якіх галоўныя члены
падкрэслены правільна.

а)       На лузе растуць люцікі, смолкі, рамонкі, званочкі.

б)       Птушкі прыляцелі ў поле, у лес.

в)       На градках спеюць агуркі, памідоры, гарох і боб.

г)       Возера іскрыцца і зіхаціць на сонцы.

5.       Адзначце знакам "+" сказы, у якіх знакі прыпынку
пастаўлены правільна.

а)       Ажына, і лотаць, і дзікі чарот разносілі вод ар наво-
кал. (П. Глебка.)

б)       Да кармушкі прыляцелі сініцы снегіры.

в)       Дым не падымаўся, а плыў над зямлёй.

6.       Якія сказы называюцца складанымі? Правільны ад-
каз адзначце знакам "+".

а)       Сказы, у якіх некалькі слоў.

б)       Сказы, у якіх ёсць даданыя члены сказа.

в)       Сказы, у якіх два ці больш простых сказаў.

7.       Адзначце знакам "+" складаны сказ.

а)       Щха сасонка шумела, ледзь варушыла галлём.

б)       Каля вясковых хат цвітуць вяргіні і астры, лётае ў
паветры лёгкае павуцінне.

в)       Сонца высока плыве ў сінім небе і шчодра лье на зям-
лю цеплыню і святло. (/. Навуменка.)

8.       Колькі простых сказаў у гэтым сказе? Правільны ад-
каз адзначце знакам "+".

Сонца яшчэ не зайшло, а на блакітным небе ўжо з'явіў-ся бледны месяц. а)3; 6)2; в) 1.